Chưa gỡ được nút thắt, doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ vẫn gặp khó

Xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Mỹ sụt giảm mạnh. Ảnh: T.H

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu (XK) cá ngừ của Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự sụt giảm trong tháng 7/2025, với mức giảm 20% so với cùng kỳ.

Lũy kế 7 tháng năm 2025, XK cá ngừ giảm 3%, đạt gần 542 triệu USD. Với sự sụt giảm này, XK cá ngừ của Việt Nam trong nửa cuối năm 2025 sẽ khó có thể cán đích như năm 2024.

Đáng chú ý, XK sang các thị trường lớn sụt giảm trong tháng 7/2025. Trong đó, tại thị trường Mỹ, XK cá ngừ tiếp tục “chùn” lại vì những lo ngại về mức thuế đối ứng mới được áp dụng vào đầu tháng 8/2025.

Do đó, XK cá ngừ sang thị trường này vẫn giảm sâu trong tháng 7, với mức giảm gần 38% so với cùng kỳ, đạt gần 21 triệu USD.

Với thị trường Nhật Bản, sau 5 tháng tăng trưởng liên tục, kim ngạch XK đã đảo chiều giảm trong tháng 7 này với mức giảm 23% so với cùng kỳ.

Tại khối thị trường Trung Đông, tình hình xung đột tại dải Gaza đang ngày càng leo thang đã ảnh hưởng tới XK cá ngừ của Việt Nam sang khu vực này. Đáng chú ý, XK cá ngừ sang Israel ngày càng giảm sâu. Chỉ riêng trong tháng 7, XK sang thị trường này đã giảm 43%, chỉ đạt hơn 2 triệu USD.

Trái lại, XK cá ngừ sang thị trường châu Âu lại đảo chiều tăng 12% trong tháng 7. Tại 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất trong khối, XK sang thị trường Hà Lan tăng phi mã 133% so với cùng kỳ, trong khi XK sang Italy và Đức giảm. Cùng với Hà Lan, XK sang Lithuania và Bỉ cũng tăng trưởng nhanh, lần lượt là 105% và 56%.

Cùng với EU, XK sang Canada cùng tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong tháng 7 với mức tăng 39% so với cùng kỳ. XK sang Mexico cũng tăng 53% trong tháng này.

Theo VASEP, từ ngày 7/8/2025, Mỹ bắt đầu áp mức thuế đối ứng mới cho từng quốc gia. Sự chênh lệch về mức thuế áp cho các sản phẩm của Việt Nam với các nước đối thủ như Thái Lan, Indonesia hay Ecuador… đang làm giảm sức cạnh tranh của các sản phẩm Việt Nam. Điều này dự kiến sẽ kìm hãm XK cá ngừ sang thị trường Mỹ.

Theo các doanh nghiệp, ngoài rào cản về thuế, các doanh nghiệp Việt còn phải đối mặt với những áp lực khác như chi phí logistics cao, giá nguyên liệu trong nước biến động và những yêu cầu khắt khe hơn từ phía các nhà nhập khẩu Mỹ về truy xuất nguồn gốc và chứng nhận IUU. Điều này khiến sức cạnh tranh của cá ngừ Việt tại Mỹ đang bị bào mòn.

Do đó, mức thuế 19% mà Mỹ áp dụng cho Indonesia và Philippines đang tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với cá ngừ Việt Nam tại thị trường này. Nếu không có sự điều chỉnh chiến lược kịp thời từ cả phía nhà nước và doanh nghiệp, nguy cơ mất dần thị phần vào tay các đối thủ khu vực là hoàn toàn hiện hữu.

Doanh nghiệp chế biến cá ngừ xuất khẩu mong muốn sớm được gỡ nút thắt về nguồn nguyên liệu

Theo bà Nguyễn Hà, chuyên gia thị trường cá ngừ của VASEP, năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam có thể gia tăng XK nếu tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn xanh và xu hướng tiêu dùng bền vững tại châu Âu. Tuy nhiên, để làm điều này Chính phủ cũng cần sớm tháo gỡ những vướng mắc về nguồn nguyên liệu đánh bắt trong nước, các vấn đề tắc nghẽn trong khâu cấp chứng từ khai thác,… cho doanh nghiệp.