Biểu thuế TNCN sửa đổi: Đơn giản hóa, minh bạch và hướng tới công bằng xã hội

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: QH.

Hai phương án biểu thuế lũy tiến 5 bậc

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 4/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội đã nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế – Tài chính về Dự án Luật Thuế TNCN sửa đổi, với mục tiêu hoàn thiện chính sách thuế, đảm bảo minh bạch, ổn định và công bằng xã hội.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, cho biết, dự thảo Luật Thuế TNCN sửa đổi gồm 4 Chương, 29 Điều, quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế.

Người nộp thuế gồm các cá nhân cư trú và không cư trú có thu nhập chịu thuế TNCN; tổ chức, cá nhân trả thu nhập; cơ quan quản lý thuế và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Dự thảo sửa đổi quy định mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế là 200 triệu đồng/năm để đồng bộ với Luật Thuế GTGT; đồng thời mở rộng cơ sở thuế, bao gồm thu nhập từ kinh doanh thương mại điện tử, đại lý, môi giới, hợp tác kinh doanh, nhằm đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế và giữa các khoản thu nhập phát sinh.

Một trong những nội dung quan trọng của dự thảo luật đó là điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm số bậc thuế và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.

Cụ thể, về biểu thuế, trong quá trình lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, các Đoàn Đại biểu Quốc hội và tổ chức, cá nhân liên quan, cơ quan soạn thảo dự kiến hai phương án.

Phương án 1: 5 bậc với khoảng cách 10, 20, 20, 30 triệu đồng, mức thuế suất lần lượt là 5%, 15%, 25%, 30%, 35%, áp dụng thuế suất 35% cho phần thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng/tháng. Theo tính toán, phương án này giảm thu khoảng 26.400 tỷ đồng/năm.

Phương án 2: 5 bậc với khoảng cách 10, 20, 30, 40 triệu đồng, mức thuế suất tương tự, áp dụng thuế suất 35% cho phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng, giảm thu khoảng 27.400 tỷ đồng/năm. Đây là phương án được đa số ý kiến đồng thuận và Chính phủ trình Quốc hội xem xét.

Dự thảo Luật cũng đề xuất giảm số bậc thuế từ 7 xuống 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc nhằm đơn giản hóa việc tính thuế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế, giảm chi phí xã hội và tăng tính minh bạch của chính sách.

“Qua tổng hợp các ý kiến tham gia, đa số ý kiến đồng tình theo Phương án 2 và Chính phủ đã trình Quốc hội theo Phương án 2 nêu trên. Theo Phương án này thì đa số các bậc thuế mức huy động đều giảm so với hiện hành. Tuy nhiên, trên cơ sở ý kiến thẩm tra, ý kiến thảo luận tại Tổ và Hội trường của các vị Đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ nghiên cứu tổng thể và có bổ sung đánh giá kỹ lưỡng để đảm bảo hợp lý, báo cáo Quốc hội xem xét”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng bổ sung thêm.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh, giảm trừ đối với các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, ngày 17/10/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết của về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình của Chính phủ. Ảnh: QH.

Theo đó, điều chỉnh mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 15,5 triệu đồng/tháng, điều chỉnh mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,2 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện kể từ khi Nghị quyết có hiệu lực thi hành và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Theo đó, cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ tháng 01/2026.

Người thu nhập thấp và trung bình được hưởng lợi

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, cho biết, nhiều ý kiến băn khoăn về tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng.

Đối với quy định về mức giảm trừ gia cảnh, đây là nội dung quan trọng và là một trong những căn cứ để người nộp thuế xác định nghĩa vụ thuế của mình, do đó, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và xã hội.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, đề nghị tiếp tục quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật, đồng thời giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong trường hợp cần thiết, phù hợp với phù hợp nhu cầu thực tế như cách thể hiện của Luật Thuế TNCN hiện hành.

Theo Chuyên gia thuế Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, các điều chỉnh trong dự thảo Luật cho thấy nỗ lực khắc phục các bất cập, hướng tới hệ thống thuế công bằng và phản ánh đúng năng lực đóng góp của người dân.

Biểu thuế 5 bậc giúp đơn giản hóa, giảm chi phí xã hội, mở rộng khoảng cách bậc đầu để người thu nhập thấp và trung bình được hưởng lợi, trong khi vẫn duy trì mức 35% ở bậc cao nhất để đảm bảo thu ngân sách. Song ông cũng đề xuất, có thể giãn bậc 1 từ 0-15 triệu đồng, bậc 2 từ 15-30 triệu đồng, bậc cao nhất từ 120 triệu đồng.