 |
| Doanh nghiệp Việt Nam đứng đầu về chế biến sâu mặt hàng tôm XK. Ảnh: T.H |
Theo bà Quế Phương, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), ngày 7/6/2025 (giờ Việt Nam), Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát hành chính lần thứ 19 (POR19) đối với lệnh áp thuế chống bán phá giá (CBPG) tôm nước ấm đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam trong giai đoạn từ 01/02/2023 đến 31/01/2024.
Theo thông báo, DOC xác định Công ty Thông Thuận (bao gồm cả Thông Thuận Cam Ranh) không bán phá giá, với biên độ phá giá là 0%.
Trong khi đó, Công ty STAPIMEX bị áp mức thuế sơ bộ lên tới 35,29%. Mức thuế này cũng được áp cho 22 doanh nghiệp khác thuộc nhóm đủ điều kiện hưởng mức thuế riêng biệt nhưng không bị kiểm tra bắt buộc, thay vì áp dụng mức thuế trung bình gia quyền từ hai bị đơn bắt buộc như thông lệ.
VASEP và các doanh nghiệp liên quan hết sức bất ngờ và quan ngại sâu sắc về mức thuế sơ bộ cao đột biến này.
Theo các doanh nghiệp, trong suốt 19 năm Việt Nam tham gia các kỳ rà soát hành chính của vụ kiện CBPG tôm tại Hoa Kỳ, chưa từng có doanh nghiệp nào bị áp thuế sơ bộ ở mức hai con số. Điều này gợi nhớ đến trường hợp từng xảy ra ở kỳ POR12, khi DOC cũng áp mức thuế sơ bộ 25,76% cho Công ty FIMEX do lỗi tính toán và sau đó điều chỉnh còn 4,58% trong kết quả cuối cùng.
Vì lẽ trên, VASEP và các doanh nghiệp hoàn toàn có đủ cơ sở tin rằng đã có sự nhầm lẫn, sai sót trong kết quả lần này.
Công ty STAPIMEX đã chuẩn bị hết sức chu đáo và tự tin với hệ thống sổ sách của mình để có mức thuế thấp nhất. Tuy nhiên, VASEP và các doanh nghiệp cho rằng đã có sai sót nào đó cả hai phía dẫn đến số liệu bị sai lệch, kết quả sơ bộ lần này cao tới mức khó hiểu.
“Công ty STAPIMEX sẽ nhanh chóng bổ sung và chúng tôi tin tưởng rằng kết quả cuối cùng sẽ phản ánh đúng thực tế xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam – không bán phá giá vào thị trường Hoa Kỳ”- Quế Phương nhấn mạnh.
Theo VASEP, mặc dù kết quả sơ bộ chưa có hiệu lực ngay và có thể được điều chỉnh trong kết quả cuối cùng (dự kiến công bố vào tháng 12/2025), nhưng thông tin này đã và đang tác động tiêu cực đến tâm lý nhà nhập khẩu Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến kế hoạch mua hàng, đơn hàng xuất khẩu và đáng lo ngại hơn là ảnh hưởng đến tâm lý và hoạt động của người nuôi tôm tại Việt Nam.
Năm 2025, trong bối cảnh Chính quyền Trump khởi động chính sách áp thuế đối ứng cao đối với nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, mức thuế sơ bộ bất thường như hiện nay càng làm trầm trọng thêm thách thức mà ngành tôm Việt Nam đang đối mặt khi tiếp cận thị trường Hoa Kỳ.
VASEP khẩn thiết đề nghị DOC cân nhắc lại các tính toán trong kết quả sơ bộ, đảm bảo khách quan, công bằng và đúng với thông lệ đã thực hiện trong các kỳ rà soát trước đó, để bảo vệ quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp Việt Nam và duy trì sự ổn định trong thương mại thủy sản giữa hai quốc gia.
| Trong những tháng qua, thuế quan Hoa Kỳ tạo ra làn sóng điều chỉnh trong ngắn hạn. Từ tháng 4/2025, sau khi Chính phủ Hoa Kỳ công bố kế hoạch áp mức thuế tạm thời 10% với nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có thủy sản, ngành xuất khẩu đã nhanh chóng phản ứng. Các doanh nghiệp đẩy mạnh giao hàng sang Hoa Kỳ trong tháng 4 và đầu tháng 5 nhằm tránh rủi ro bị áp thuế cao hơn (có thể lên đến 46%) sau ngày 9/7 – thời điểm kết thúc giai đoạn 90 ngày áp thuế tạm thời. Kết quả là kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong tháng 5 vẫn đạt gần 160 triệu USD, tăng 9,7% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp, hoạt động giao hàng đã giảm dần từ sau ngày 20/5 để đề phòng rủi ro thương mại. Áp lực về chi phí, biến động thị trường và sự thiếu chắc chắn về chính sách khiến hoạt động giao dịch chậm lại, gây ảnh hưởng đến tổng kim ngạch trong tháng. Về cơ cấu mặt hàng, nhóm tôm vẫn là điểm sáng khi đạt 363 triệu USD trong tháng 5, tăng mạnh 12,4% và chiếm hơn 42% tổng kim ngạch. Tính chung 5 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm đạt hơn 1,66 tỷ USD, tăng 28,3% – phản ánh xu hướng phục hồi rõ rệt của thị trường và nhu cầu tốt từ Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước CPTPP. |
