Khai mạc Tọa đàm “Bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng trước nạn hàng giả, hàng lậu”

Tọa đàm có sự tham dự của các đại biểu, diễn giả, gồm: Ông Đặng Văn Đức- Phó Chi cục trưởng, Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan (Bộ Tài chính); bà Phạm Khánh Phong Lan- Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh; ông Nguyễn Viết Hồng- Phó Chủ tịch Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP. Hồ Chí Minh.

Tọa đàm còn có sự tham dự của các đại biểu đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc: Chi cục Điều tra chống buôn lậu; các Chi cục Hải quan khu vực phía Nam; Quản lý thị trường các tỉnh thành phía Nam; các hiệp hội doanh nghiệp, các doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, cùng đại diện các cơ quan thông tấn, báo, đài tại TP. Hồ Chí Minh.

Đại diện Tạp chí Kinh tế- Tài chính, ông Nguyễn Chí Thành- Trưởng Văn phòng Đại diện tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, hàng hóa lưu thông ngày càng phong phú, đa dạng, thì cũng đồng thời xuất hiện vấn đề thách thức nổi bật, dai dẳng và phức tạp chính là tình trạng buôn lậu, sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, mỗi năm lực lượng chức năng phát hiện và xử lý hàng chục nghìn vụ việc vi phạm liên quan đến hàng lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ.

Các mặt hàng bị làm giả, nhập lậu trải rộng trên nhiều lĩnh vực: từ thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, dược phẩm – những sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người – cho đến xăng dầu, thuốc lá, rượu bia, linh kiện điện tử, quần áo, giày dép, phụ tùng ô tô, xe máy...

Toàn cảnh tọa đàm.

Không dừng lại ở đó, vấn nạn hàng giả, hàng lậu còn tác động tiêu cực đến môi trường kinh doanh và sự phát triển của doanh nghiệp. Doanh nghiệp chân chính bỏ vốn đầu tư sản xuất, đăng ký bảo hộ thương hiệu, đóng thuế đầy đủ thì lại phải cạnh tranh không lành mạnh với hàng giả, hàng nhập lậu giá rẻ, trốn thuế. Hậu quả là không ít doanh nghiệp mất thị phần, giảm sức cạnh tranh, thậm chí buộc phải rút lui khỏi thị trường; ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và giảm niềm tin của người tiêu dùng.

Trước tình hình trên, trong tháng 5 và đầu tháng 6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 13/CT-TTg và các Công điện số 65, 72 và 82/CĐ-TTg tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các cơ quan chức năng như: Hải quan, Quản lý thị trường, Công an, Bộ đội Biên phòng,... đã triển khai nhiều biện pháp quyết liệt nhằm đấu tranh phòng, chống hàng giả, hàng lậu trên tất cả các lĩnh vực từ cửa khẩu đến thị trường nội địa.

Kết quả, trong 7 tháng năm 2025, các lực lượng chức năng trên cả nước đã bắt giữ, xử lý trên 63.000 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, gian lận thuế; thu nộp ngân sách nhà nước gần 7.700 tỷ đồng; khởi tố hình sự trên 2.000 vụ với hơn 3.000 bị can. Trong đó, triệt phá nhiều đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng cấm; nhiều đường dây, ổ nhóm, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với quy mô lớn, hoạt động liên tỉnh.

Ông Nguyễn Chí Thành, Trưởng Văn phòng đại diện Tạp chí Kinh tế - Tài chính tại TP.HCM phát biểu khai mạc tọa đàm.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, cuộc chiến chống hàng giả, hàng lậu vẫn còn đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như: Thủ đoạn buôn lậu, sản xuất hàng giả tinh vi; nguồn lực của cơ quan chức năng còn hạn chế; doanh nghiệp chưa đồng bộ trong tự bảo vệ; một bộ phận người tiêu dùng vẫn còn chuộng hàng rẻ, dễ dãi lựa chọn hàng giả, vô tình tiếp tay cho hàng giả, hàng lậu.

Trước thực trạng đó, Tạp chí Kinh tế - Tài chính tổ chức Tọa đàm “Bảo vệ doanh nghiệp và người tiêu dùng trước nạn hàng giả, hàng lậu”, nhằm tạo diễn đàn để các lực lượng chức năng, cơ quan quản lý và doanh nghiệp cùng thảo luận, trao đổi, đánh giá về thực trạng hàng lậu, hàng giả; đưa ra các giải pháp kiểm soát, ngăn chặn, phát hiện hàng lậu, hàng giả hiệu quả... bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tại tọa đàm, các diễn giả tập trung thảo luận, trao đổi nhiều vấn đề về thực trạng và giải pháp trong chống hàng lậu, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Theo ông Đặng Văn Đức, Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu – Cục Hải quan, hoạt động chống buôn lậu, hàng giả và các thủ đoạn tinh vi ngày càng gia tăng, phức tạp.

Hoạt động xảy ra trên hầu hết các tuyến biên giới Việt – Trung có rượu, dược liệu, thực phẩm đông lạnh; tuyến Việt – Lào có gỗ, khoáng sản; tuyến Việt Nam – Campuchia nổi bật là thuốc lá, mỹ phẩm. Ngoài ra, các cảng biển, sân bay quốc tế và kênh bưu chính, chuyển phát nhanh cũng bị lợi dụng mạnh mẽ.

Các đối tượng ngày càng tinh vi như khai sai hồ sơ, làm giả chứng từ; lợi dụng loại hình gia công, kho ngoại quan, quá cảnh để tráo hàng; hay lợi dụng chính sách tự công bố sản phẩm để hợp thức hóa hàng nhập lậu. Đáng chú ý, không chỉ buôn lậu qua biên giới mà ngay tại nội địa, nhiều đường dây tổ chức sản xuất, phân phối hàng giả, thậm chí bán công khai qua mạng xã hội và sàn thương mại điện tử…

Trong 8 tháng năm 2025 (từ ngày 15/12/2024 đến ngày 15/08/2025), cơ quan Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý là 11.912 vụ vi phạm pháp luật hải quan; trị giá hàng hoá vi phạm ước tính đạt 16.151 tỷ đồng; khởi tố 14 vụ và chuyển cơ quan chức năng khởi tố 76 vụ.

Bên cạnh hàng giả, hàng lậu trong lĩnh vực tiêu dùng nói chung, một vấn đề được người dân đặc biệt quan tâm, gắn liền trực tiếp với sức khỏe cộng đồng, đó chính là an toàn thực phẩm.

Thực tế thời gian qua, các lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thậm chí là nhập lậu qua biên giới. Điều này đặt ra thách thức lớn cho công tác quản lý an toàn thực phẩm, cũng như việc phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài ngành.

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cho rằng, vấn nạn hàng giả, hàng lậu đang ngày càng tinh vi, lan rộng trên nhiều lĩnh vực, từ thực phẩm, sữa, thực phẩm chức năng đến các ngành khác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân và uy tín doanh nghiệp.

Tuy nhiên, công tác chống hàng giả gặp nhiều khó khăn: hệ thống cơ quan chức năng phân tán, phối hợp thiếu hiệu quả; chế tài xử phạt còn nhẹ, thiếu tính răn đe; thanh tra chưa có đủ quyền lực như ở nhiều quốc gia khác.

Bên cạnh đó, ý thức người tiêu dùng còn hạn chế, nhiều người vẫn chọn hàng giả, hàng lậu vì giá rẻ, vô tình tiếp tay cho vi phạm. Để giải quyết tận gốc, cần đồng thời siết chặt chế tài, nâng cao năng lực lực lượng chấp pháp, ứng dụng công nghệ quản lý thị trường và tăng cường tuyên truyền, khuyến khích người dân sử dụng hàng chính thống.

Ngoài ra, tại tọa đàm, với vai trò đại diện cho tiếng nói của người tiêu dùng, ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng TP.Hồ Chí Minh cũng chia sẻ quan điểm về thực trạng hàng giả, hàng kém chất lượng không chỉ dừng ở thực phẩm, mà còn trải rộng trên nhiều mặt hàng tiêu dùng, dược phẩm, mỹ phẩm, điện tử, thời trang… tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân và môi trường kinh doanh lành mạnh.

Tạp chí Kinh tế - Tài chính tiếp tục thông tin về nội dung Toạ đàm này.