Cải cách mạnh mẽ chính sách thuế: Nền tảng ổn định kinh tế và thúc đẩy tăng trưởng bền vững

Ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế. Ảnh: TNga.

Kinh tế ổn định, cải cách thuế tạo động lực phát triển

Điểm lại bối cảnh kinh tế - xã hội tác động đến công tác thu ngân sách từ đầu năm đến nay, ông Đặng Ngọc Minh cho biết, song song với các chính sách hỗ trợ tài khóa, năm 2025 đánh dấu cuộc cải cách sâu rộng trong bộ máy hành chính thuế.

Từ tháng 3/2025, mặc dù nhiệm vụ thu ngân sách gặp nhiều khó khăn do thiên tai, toàn ngành Thuế vẫn kiên quyết tái cơ cấu tổ chức, tinh gọn đầu mối, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý.

Theo chỉ đạo của Trung ương, cơ quan thuế đã giảm từ 63 cục thuế xuống còn 20 chi cục thuế khu vực, số chi cục thuế quận, huyện cũng giảm từ 415 xuống còn 350. Sau 3 tháng triển khai, ngành Thuế tiếp tục thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, hệ thống thuế được sắp xếp lại với 34 cơ quan thuế cấp tỉnh, thành phố và 350 đơn vị thuế cơ sở.

Mặc dù quá trình tinh gọn tạo ra sự xáo trộn lớn, nhưng chính điều này đã góp phần nâng cao hiệu quả điều hành, tăng tính minh bạch và cải thiện chất lượng phục vụ người nộp thuế.

Trong bối cảnh hơn 8.200 cán bộ thuế đã nghỉ việc, tương đương giảm khoảng 20–25% nhân sự, song khối lượng công việc vẫn tăng, đặc biệt tại khu vực cơ sở, mỗi đơn vị hiện phục vụ trung bình 10 xã. Toàn ngành vẫn duy trì ổn định thu NSNN, cho thấy hiệu quả của quá trình tinh gọn và chuyển đổi số trong quản lý.

Cùng với đó, Chính phủ đã triển khai hàng loạt giải pháp tài khóa quy mô lớn nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và phục hồi kinh tế. Tổng giá trị các gói hỗ trợ năm 2025 ước đạt khoảng 200.000 tỷ đồng giúp giảm áp lực tài chính, hỗ trợ dòng tiền cho doanh nghiệp.

Nhờ sự điều hành linh hoạt và đồng bộ của Chính phủ, sự đồng hành, ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp, các chỉ số kinh tế vĩ mô và kết quả thu NSNN năm 2025 đều khả quan.

Tính đến 31/10, tổng thu NSNN ước đạt trên 1,9 triệu tỷ đồng, vượt kế hoạch khoảng 200.000 tỷ đồng. Đáng chú ý, khu vực doanh nghiệp FDI tăng thu khoảng 10%, trong khi khu vực kinh tế tư nhân tăng tới 27%, thể hiện sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế.

Từ nay đến cuối năm, ước mỗi tháng thu NSNN vẫn đạt được khoảng 160.000 tỷ đồng, vì vậy mục tiêu thu thêm 300.000 tỷ đồng hoàn toàn trong tầm tay, giúp đảm bảo mức tăng 25% thu NSNN năm 2025 theo chỉ đạo của Chính phủ. Cùng với thu NSNN ổn định, tính tuân thủ của người nộp thuế cũng được đánh giá rất cao.

Theo lãnh đạo Cục Thuế, trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, kết quả đạt được trong công tác thu NSNN đã một lần nữa thể hiện sự đóng góp to lớn của cộng đồng doanh nghiệp, cũng như tinh thần đồng hành giữa Chính phủ và người nộp thuế.

Chính sách thuế mới – Nền tảng cho phát triển giai đoạn 2026

Năm 2025 cũng đánh dấu bước chuyển lớn trong cải cách thể chế và chính sách thuế. Trên cơ sở bộ tứ nghị quyết của Trung ương, nhiều chính sách thuế mới cũng đã được ban hành và có hiệu lực, tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và chuyển đổi số trong quản lý.

Những cải cách mạnh mẽ trong xây dựng thể chế, hoàn thiện chính sách và quản lý thuế đã góp phần củng cố niềm tin thị trường, tạo động lực để doanh nghiệp tiếp tục phát triển, đồng thời bảo đảm sự ổn định và bền vững của nguồn thu quốc gia.

Theo ông Đặng Ngọc Minh, Luật Thuế GTGT sửa đổi, có hiệu lực từ 1/7/2025, mang lại nhiều điều chỉnh quan trọng. Phân bón được chính thức áp thuế suất 5% để được khấu trừ, hoàn thuế đầu vào, giúp tăng sức cạnh tranh; thiết bị và máy móc nông nghiệp cũng được hưởng ưu đãi tương tự.

Đáng chú ý, Luật đã cụ thể hóa các quy định thu thuế qua sàn thương mại điện tử (TMĐT), trong đó các sàn phải kê khai và nộp thuế thay cá nhân kinh doanh, đảm bảo công bằng giữa TMĐT và doanh nghiệp truyền thống.

Song song, Luật GTGT mới tăng cường kỷ luật trong công tác hoàn thuế, ngăn chặn gian lận hóa đơn. Theo thống kê, mỗi năm ngành Thuế hoàn từ 150–180 nghìn tỷ đồng, riêng năm 2025 đã giải quyết khoảng 120.000 tỷ đồng, góp phần quan trọng trong hỗ trợ dòng vốn cho doanh nghiệp.

Luật Thuế TNDN sửa đổi, cũng có hiệu lực từ 1/7/2025, cụ thể hóa Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, cho phép doanh nghiệp nhỏ và vừa áp dụng thuế suất 15%, miễn giảm 3 năm đầu cho doanh nghiệp mới thành lập, và khuyến khích hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp.

Ông Đặng Ngọc Minh cho biết, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 50% tổng thu NSNN, nên những ưu đãi này chính là “đòn bẩy quan trọng” để mở rộng sản xuất, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Luật mới cũng cho phép trích tối đa 20% lợi nhuận trước thuế cho hoạt động khoa học – công nghệ, đồng thời tính gấp đôi chi phí nghiên cứu vào chi phí hợp lý, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho đổi mới sáng tạo.

Bên cạnh đó, thuế tối thiểu toàn cầu được triển khai, vừa đảm bảo nguồn thu cho ngân sách, vừa gắn với chính sách ưu đãi đầu tư, hạ tầng và nhà ở cho người lao động, nhằm giữ chân các nhà đầu tư nước ngoài.

Luật Thuế TNCN sửa đổi đang được trình Quốc hội cũng được điều chỉnh mạnh, nhằm giảm gánh nặng cho người lao động. Dự thảo Luật rút gọn biểu thuế từ 7 xuống 5 bậc, nâng ngưỡng chịu thuế cho hộ kinh doanh, trong kkhi đó một số khoản thu nhập đặc thù như chứng khoán (0,1%), bất động sản (2%) hay lãi tiền gửi ngân hàng vẫn giữ nguyên mức hiện hành.

Diễn đàn thu hút đông đảo doanh nghiệp tham gia.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vừa được ban hành đã tăng mức giảm trừ gia cảnh từ 11 triệu lên 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế, và từ 4,4 lên 6,5 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc…

Đặc biệt, Luật Quản lý Thuế sửa đổi được xem là nền tảng pháp lý cho chuyển đổi số toàn diện trong ngành Thuế. Theo ông Đặng Ngọc Minh, Luật hướng tới ứng dụng công nghệ, cắt giảm 44–45% thủ tục hành chính, chuyển từ mô hình “quản lý theo chức năng” sang “quản lý theo đối tượng và theo rủi ro”.

“Luật Quản lý Thuế sửa đổi được ban hành sẽ là nền tảng pháp lý cho mô hình cơ quan thuế điện tử, hướng tới tự động hóa, phân tích rủi ro và hoàn thuế minh bạch. Đây là bước chuẩn bị quan trọng cho giai đoạn 2026”

Theo ông, toàn bộ những cải cách này không chỉ nhằm bảo đảm nguồn thu NSNN, mà còn tạo nền tảng cho an sinh xã hội, phát triển hạ tầng và củng cố niềm tin doanh nghiệp – yếu tố then chốt để Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển bền vững, tăng trưởng cao sau năm 2026.

“Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam vẫn kiên định chính sách hội nhập, thúc đẩy xuất khẩu và cải cách thể chế. Cùng với quyết tâm của Chính phủ và ngành Thuế, nền kinh tế Việt Nam sẽ phát triển minh bạch, bền vững và năng động hơn”, ông Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh.