Bài 3: Hàng trăm nghìn bao thuốc lá lậu trong “vỏ bọc” bồn cầu, ghế sofa

Lực lượng Hải quan và Công an kiểm tra container chứa thuốc lá lậu.

Bất thường trong 2 lô hàng xuất khẩu đi Malaysia và Australia

Như trong các bài viết trước Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã thông tin, mặt hàng thuốc lá vẫn đang là một trong những mặt trọng điểm về buôn lậu với nhiều chiêu thức hết sức tinh vi.

Trong vụ việc sẽ đề cập dưới đây, đối tượng buôn lậu tìm cách tạo vỏ bọc cho hàng trăm nghìn bao thuốc lá lậu bằng cách khai báo là các mặt hàng thông thường.

Trong 2 ngày 3/4/2025 và 9/4/2025, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 (đơn vị chủ trì, thuộc Chi cục Hải quan khu vực II) kiểm tra thực tế 2 lô hàng thuộc 2 tờ khai xuất khẩu được mở tờ khai đơn vị.

Cả 2 lô hàng đều do Công ty TNHH XNK TMDV vận tải A.K mở tờ khai.

Lô thứ nhất đăng ký ngày 27/3/2023, xuất khẩu đi Australia. Tên hàng theo khai báo gồm 6 mục là: ghế thay giày, ghế sofa, giường xếp, bàn cà phê, dép cao su đi trong nhà, bồn cầu khối bằng sứ; hàng mới 100%. Tổng trị giá hàng hóa 7.066 USD; tổng trọng lượng: 5.543 kg.

Lô thứ hai đăng ký ngày 1/4/2025 xuất khẩu đi Malaysia. Tên hàng theo khai báo gồm 5 mục là: gạch lát nền, ghế sofa, giường xếp, vỏ bọc chống bụi ghế sofa, tủ quần áo bằng kim loại; hàng mới 100%. Tổng trị giá hàng hóa 7.990 USD; tổng trọng lượng: 5.437 kg.

Tuy nhiên, kết quả kiểm tra cho thấy, trong lô hàng thứ nhất ngoài số hàng hóa phù hợp khai báo, phát hiện thêm 119.490 bao thuốc lá điếu hiệu ESSE các loại và hiệu DOUBLE HAPPYNESS không khai báo hải quan. Ước tính trị giá lô hàng vi phạm khoảng 5 tỷ đồng.

Tương tự, trong lô hàng thứ hai ngoài số hàng hóa phù hợp khai báo, lực lượng Hải quan phát hiện thêm 133.650 bao thuốc lá điếu hiệu Marlboro, Manchester các loại và hiệu DOUBLE HAPPYNESS. Ước tính trị giá lô hàng vi phạm khoảng 7 tỷ đồng.

Như vậy, cả 2 lô hàng xuất khẩu nêu trên đều được ngụy trang để buôn lậu 253.140 bao thuốc lá, tổng trị giá ước tính khoảng 12 tỷ đồng.

Đáng chú ý, làm việc với cơ quan chức năng, đại diện Công ty A.K khai nhận cả 2 lô hàng đều không phải của công ty và công ty không biết trong đó có hàng thuốc lá điếu.

Đại diện Công ty A.K khai nhận chỉ đứng ra xuất ủy thác cho 2 phụ nữ tên là H.D và M.N (đều cùng quê ở Ninh Thuận). Công ty A.K chỉ thực hiện khai báo hải quan, không đóng hàng, không vận chuyển container hàng vào cảng. Việc đóng hàng và vận chuyển vào cảng, booking tàu đều do bà H.D và bà M.N thực hiện sau đó gửi chứng từ, hình ảnh container đã đóng hàng và niêm seal để Công ty A.K khai báo hải quan.

Sau quá trình điều tra, xác minh (có sự phối hợp của Đội 3), ngày 22/4/2025 Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 đã khởi tố vụ án buôn lậu (thuốc lá), xảy ra tại cảng Cát Lái (TP Hồ Chí Minh) và chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an TP Hồ Chí Minh) tiếp tục điều tra theo quy định pháp luật.

Nhiều chiêu thức tinh vi

Qua công tác đấu tranh, phát hiện, bắt giữ và xác minh, điều tra các vụ buôn lậu thuốc lá vừa qua, cơ quan Hải quan đưa ra 4 nhận định và các cảnh báo.

Thứ nhất, có thể nhận thấy, Việt Nam hiện là điểm trung chuyển, một mắt xích để buôn lậu, xuất khẩu thuốc lá ra nước ngoài. Đây là địa bàn được các đối tượng lợi dụng, sử dụng để thực hiện các hành vi vi phạm với mặt hàng thuốc lá như buôn lậu, hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ, đặc biệt là địa bàn các cảng biển ở phía Nam như cảng Cát Lái, Cái Mép.

Thứ hai, hoạt động buôn lậu, vi phạm mặt hàng thuốc lá đa dạng về hàng hóa (có nhiều loại thuốc như: Marlboro, Manchester, CHESTERFIELD, DOUBLE HAPPYNESS, ESSE); đa dạng về loại hình như: xuất khẩu, quá cảnh, sản xuất thuốc lá trong nội địa và vận chuyển độc lập từ Bắc vào Nam để xuất khẩu ra nước ngoài.

Thứ ba, điểm đến của các lô hàng thuốc lá gồm nhiều nước khác nhau trên thế giới như: Australia, Canada, UAE, Malaysia, Israel... Như vậy, có thể nói nhu cầu về mặt hàng này (thuốc lá) vẫn còn cao, xuất hiện hầu như khắp các nơi trên thế giới và thời gian tới có thể vẫn còn xảy ra hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ với diễn biến phức tạp.

Thứ tư, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi.

Đó là, cất giấu thuốc lá phía trong bồn cầu thép và hàn kín lại; để một phần, phía trong cùng của container hàng gia dụng, ghế, giường xếp, bồn cầu, gạch lát nền, tủ quần áo…; khai báo trên tờ khai vận chuyển độc lập, trên manifest (bản lược khai hàng hóa) của tàu xuất cảnh tên khác nhằm tránh sự phát hiện của nước nhập khẩu; hoặc đưa vào hàng hóa quá cảnh nhằm tránh sự kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ của các lực lượng chức năng nói chung, cơ quan Hải quan nói riêng…

Trước tình hình trên, Cục Hải quan đang tiếp tục triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp để tăng cường công tác phòng, chống buôn lậu, trong đó có chống buôn lậu thuốc lá.