Bài 1: Bắt giữ nhiều vụ buôn lậu thuốc lá, trị giá hơn 65 tỷ đồng

Thuốc lá tang vật trong vụ việc vi phạm. Ảnh: Cục Hải quan.

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Là mặt hàng hạn chế tiêu dùng nên thuốc lá thuộc diện chịu thuế suất cao, như thuế Tiêu thụ đặc biệt.

Mới đây, ngày 14/6/2025, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Trong đó, mặt hàng thuốc lá ngoài chịu thuế Tiêu thụ đặc biệt 75%, còn chịu thuế tuyệt đối 2.000 đồng/bao từ ngày 1/1/2027 và số thuế tuyệt đối sẽ tăng lên 10.000 đồng/bao từ ngày 1/1/2031.

Vì vậy, để trốn tránh nghĩa vụ thuế, các đối tượng luôn tìm nhiều cách để buôn lậu thuốc lá. Thực tế nhiều năm qua, đây cũng luôn là một trong những mặt hàng "nóng" về buôn lậu, nhất là ở một số tỉnh miền Trung và khu vực phía Nam.

Trước thực trạng đó, ngành Hải quan đã triển khai quyết liệt nhiều biện pháp để đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá.

Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025, Chỉ thị số 13/CT-TTg ngày 17/5/2025, Công điện số 72/CĐ-TTg ngày 24/5/2025, Công điện số 82/CĐ-TTg ngày 04/6/2025 và chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Tài chính tại Kế hoạch số 01/KH-BTC ngày 15/5/2025 về việc tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Đồng thời, triển khai các kế hoạch của Cục Hải quan, Chuyên đề số 66/CĐ-ĐTCBL ngày 17/4/2025 của Chi cục Điều tra chống buôn lậu, 6 tháng đầu năm 2025, đặc biệt là đợt cao điểm chống buôn lậu, Đội Kiểm soát chống buôn lậu số 3 (Đội 3, Chi cục Điều tra chống buôn lậu) đã phát hiện, bắt giữ và phối hợp xử lý nhiều vụ việc về buôn lậu và vi phạm hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ liên quan đến mặt hàng thuốc lá.

Ngày 25/6/2025, Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã ra quyết định số 02/QĐ-KTHS khởi tố vụ án hình sự về tội Buôn lậu quy định tại Điều 188 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), xảy ra tại cảng Cát Lái, TP. Hồ Chí Minh liên quan đến 84.000 bao thuốc lá Marlboro trong lô hàng xuất khẩu đi Canada.

Trước đó, ngày 5 và 6/6/2025, Đội 3 chủ trì và phối hợp với các lực lượng Đội Kiểm soát chống buôn lậu ma tuý số 3 (Đội 7, Chi cục Điều tra chống buôn lậu), Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1, Đội Kiểm soát hải quan, Phòng Quản lý rủi ro (Chi cục Hải quan khu vực II); Bộ đội Biên phòng TP. Hồ Chí Minh kiểm tra thực tế lô hàng của Công ty TNHH XNK V.H.P (trụ sở TP. Hồ Chí Minh) và phát hiện 84.000 bao thuốc lá điếu hiệu Marlboro, trị giá lô hàng được xác định hơn 3 tỷ đồng.

Đáng chú ý, hàng hoá vi phạm được cất giấu rất tinh vi trong 2 bồn thép rỗng, sau đó hàn kín lại chỉ để lại một lỗ nhỏ, không thể quan sát bằng mắt thường hay rút được hàng ra ngoài. Đây là thủ đoạn rất mới, mà cơ quan Hải quan phải sử dụng máy hàn, cắt phá toàn bộ bồn thép mới đưa được số thuốc lậu ra ngoài.

Cũng trong tháng 6 (ngày 17/6), Đội 3 chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03 (Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu).

Thuốc lá CHESTERFIELD chưa được chủ sở hữu quyền phân phối chính thức ở Việt Nam, tuy nhiên đại diện chủ sở hữu quyền ước tính trị giá hàng theo thị trường của nước nhập khẩu là Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) khoảng 926.376 Việt Nam đồng/cây thuốc. Như vậy, tổng trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Đội 3 đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng để xác minh, điều tra và xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Thuốc lá “đội lốt” hàng nội thất

Liên quan đến buôn lậu thuốc lá, ngày 11/6/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đã ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội “Buôn bán hàng giả” xảy ra tại cảng quốc tế Cái Mép, phường Phước Hoà, thành phố Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.

Đây là kết quả phối hợp đấu tranh giữa lực lượng Hải quan và lực lượng Công an.

Theo đó, ngày 28/4/2025, Đội 3 phối hợp Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép (Chi cục Hải quan khu vực XV) và Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (PC03, Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bắt giữ, chuyển cơ quan điều tra Công an Bà Rịa Vũng Tàu để khởi tố vụ án buôn bán hàng giả (525.000 bao thuốc lá giả nhãn hiệu “Manchester - United Kingdom”) qua kiểm soát hoạt động xuất khẩu hàng hoá đi Israel tại cảng Cái Mép – Bà Rịa Vũng Tàu.

Trong một diễn biến khác, sau quá trình điều tra, xác minh (có sự phối hợp của Đội 3), ngày 22/4/2025 Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 thuộc Chi cục Hải quan khu vực II đã khởi tố vụ án buôn lậu (thuốc lá) xảy ra tại cảng Cát Lái (TP. Hồ Chí Minh) và chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra (Công an TP. Hồ Chí Minh) để tiếp tục điều tra theo quy định pháp luật.

Trước đó, trong ngày 3/4/2025 và 9/4/2025, Đội 3 phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn khu vực 1 (đơn vị chủ trì) phát hiện vụ buôn lậu hơn 250 nghìn bao thuốc lá, trị giá khoảng 12 tỷ đồng.

Đặc biệt, hòng qua mặt lực lượng chức năng, các đối tượng ngụy trang hàng vi phạm bằng các tên gọi như: gạch lát nền, ghế sofa, giường xếp, vỏ bọc chống bụi ghế sofa, tủ quần áo bằng kim loại…

Như vậy, chỉ trong 4 vụ việc vi phạm nêu trên, tổng số thuốc lá tang vật bị thu giữ lên đến 1,3 triệu bao, trị giá 65 tỷ đồng.