Bài 2: Vụ buôn lậu 70.000 linh, phụ kiện điện thoại “núp bóng” quần áo: Cảnh báo việc chủ quan trong sử dụng chữ ký số

Lợi dụng việc được Giám đốc doanh nghiệp giao chữ ký số, Nguyễn Thế Dũng đã thực hiện hành vi buôn lậu linh kiện, phụ kiện điện thoại thay vì quần áo như khai báo.

Như Tạp chí Kinh tế - Tài chính đã thông tin trong bài viết trước, Viện KSND thành phố Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố đối với bị can Nguyễn Thế Dũng (sinh năm 1988, ở phường Bích Động, thị xã Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) về tội “Buôn lậu” theo quy định tại Điều 188, khoản 4, Bộ luật Hình sự.

Đây là vụ việc liên quan đến Công ty TNHH dệt may xuất nhập khẩu Thái Sơn (gọi tắt là Công ty Thái Sơn, địa chỉ tại huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) do bà Nông Thị Kim Oanh là Giám đốc, đại diện pháp luật của Công ty.

Trong vụ việc này, để thực hiện được hành vi buôn lậu, một chi tiết không thể không nhắc đến là sự chủ quan của chủ doanh nghiệp khi giao chữ ký số của công ty cho đối tượng Nguyễn Thế Dũng thực hiện thủ tục hải quan.

Hiện nay, để thực hiện thủ tục hải quan điện tử, doanh nghiệp sẽ được cơ quan Hải quan cấp tài khoản (ID) và chữ ký số để thực hiện khai báo hải quan điện tử. Tuy nhiên, qua vụ việc nêu trên có thể thấy, Giám đốc Công ty Thái Sơn đã chủ quan khi giao tài khoản, chữ ký số, ký và đóng dấu khống trên các giấy tờ để giao cho Nguyễn Thế Dũng mà không có sự kiểm tra, giám sát nên đã bị đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi buôn lậu.

Quá trình điều tra làm rõ, Nguyễn Thế Dũng được Giám đốc Công ty Thái Sơn ủy quyền “về việc thực hiện thủ tục thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu”.

Năm 2019, Dũng giới thiệu với giám đốc có công ty cần thuê may gia công quần áo, đồng thời đưa hợp đồng thuê gia công có sẵn chữ ký của đối tác để cho giám đốc ký.

Tuy nhiên, làm việc với cơ quan chức năng, Giám đốc Công ty Thái Sơn thừa nhận, bản thân và công ty không giao dịch, không biết và chưa gặp đối tác nước ngoài (thương nhân thuê gia công). Việc giao dịch, liên lạc với đối tác nước ngoài do cá nhân không phải người của Công ty (đối tượng Nguyễn Thế Dũng) thực hiện.

Thực tế, từ tháng 5/2022 đến tháng 8/2022, Dũng sử dụng chữ ký số của giám đốc của Công ty Thái Sơn đăng ký 18 tờ khai xuất khẩu hàng hóa với tên khai báo quần áo gia công.

Nhưng thực chất, Dũng được Nguyễn Khắc Điệp (sinh năm 1988, trú tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Hà Nội) thuê để xuất khẩu lô hàng linh kiện điện thoại.

Quá trình làm việc, Nguyễn Khắc Điệp thuê Dũng mở tờ khai hải quan để xuất khẩu các lô hàng trên với giá 2 triệu/tấn. Sau đó, Điệp chuyển thông tin tên hàng, số chuyến bay, vận đơn… để Dũng làm thủ tục mở tài khai hải quan.

Cơ quan chức năng cáo buộc, Nguyễn Thế Dũng biết rõ hàng hóa Nguyễn Khắc Điệp thuê mở tờ khai xuất khẩu là linh kiện điện thoại nhưng Dũng nhiều lần mở tờ khai xuất hàng hóa với tên khai báo là quần áo gia công (cho Công ty Thái Sơn) hòng trốn tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng.

Hành vi vi phạm của Nguyễn Thế Dũng và cá nhân, tổ chức liên quan đã được cơ quan chức năng làm rõ.

Tuy nhiên, qua vụ việc trên cho thấy sự báo động trong việc chủ quan, xem nhẹ việc quản lý, giám sát sử dụng chữ ký số của Giám đốc Công ty Thái Sơn.

Bởi, chữ ký số được cấp vừa để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hải quan điện tử và các giao dịch liên quan, nhưng cũng gắn chặt trách nhiệm của cá nhân, tổ chức được cấp.

Do đó, việc giao chữ ký số cho cá nhân không chính danh được cấp để sử dụng mà thiếu sự kiểm tra, giám sát có thể dẫn đến các rủi ro pháp lý, mà trường hợp Giám đốc Công ty Thái Sơn là ví dụ nhãn tiền.