Né thuế bằng chiêu "chỉ nhận tiền mặt": Không qua mặt được cơ quan thuế

Cơ quan thuế sẵn sàng tư vấn và khuyến khích hộ kinh doanh, cá nhân nộp thuế phát triển lên doanh nghiệp. Ảnh: Nga Phạm.

Chi cục Thuế khu vực VI – đơn vị quản lý thuế trên địa bàn các tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, Cao Bằng và Bắc Kạn – vừa gửi thư nhắc nhở, đồng thời khẳng định sẽ áp dụng các biện pháp xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm.

Theo cơ quan thuế, thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều phản ánh về việc một số cửa hàng, cơ sở kinh doanh từ chối thanh toán chuyển khoản, chỉ chấp nhận tiền mặt hoặc yêu cầu người mua ghi nội dung chuyển khoản sai lệch thực tế, như “trả tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship”… Điều này dấy lên lo ngại về hành vi cố tình che giấu doanh thu nhằm giảm nghĩa vụ thuế.

Phản hồi vấn đề này, Chi cục Thuế khu vực VI đã có văn bản chính thức gửi đến các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên địa bàn bốn tỉnh do đơn vị quản lý, trong đó nhấn mạnh, đây là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế, có thể dẫn đến truy thu, ấn định thuế, xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, tùy theo mức độ vi phạm.

Theo quy định của pháp luật thuế, doanh thu tính thuế GTGT đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là doanh thu bao gồm thuế (trường hợp thuộc diện chịu thuế)của toàn bộ tiền bán hàng, cung ứng dịch vụ mà hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hưởng không phân biệt đã thu được tiền hay chưa thu được tiền.

“Tức là, dù là tiền “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ – ví dụ “trả tiền mượn”, “tiền cafe”, “tiền ship” … để cơ quan chức năng gặp khó khăn khi xác định doanh thu, thì không làm giảm nghĩa vụ thuế, mà ngược lại có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu. Đồng thời còn đi ngược với xu hướng “Xã hội số - Kinh tế số - Công dân số” và chủ trương phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng, Nhà nước”, văn bản của Chi cục Thuế khu vực VI nêu rõ.

Đối với một số trường hợp người bán yêu cầu thu thêm tiền của người mua nếu thanh toán bằng hình thức chuyển khoản, Chi cục Thuế khu vực VI cho biết, điều này không những ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua mà còn là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật.

Do đó, cơ quan thuế rất mong muốn các hộ, cá nhân kinh doanh hãy là những nhà kinh doanh tinh tảo, nắm hiểu quy định pháp luật, không nghe và làm theo những hành vi trái pháp luật như che dấu doanh thu, không minh bạch trong giao dịch kinh tế.

Thực hiện kê khai đúng và đầy đủ doanh thu khi bán hàng hóa dịch vụ. Cơ quan thuế luôn sẵn sàng tư vấn và khuyến khích các hộ kinh doanh, cá nhân nộp thuế chuyển đổi, phát triển lên doanh nghiệp để được hưởng các chính sách ưu đãi về đầu tư kinh doanh và thuế theo Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Trong thư, cơ quan thuế gửi lời cảm ơn sự hợp tác, đồng hành của các hộ gia đình, cá nhân kinh doanh trong thời gian qua. Đối với các trường hợp người nộp thuế cố tình che dấu doanh thu, kê khai thuế không trung thực, đây sẽ bị xử lý truy thu, ấn định thuế, xử phạt hành vi khai sai, trốn thuế hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cơ quan thuế cũng khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình sang doanh nghiệp, để được hưởng các chính sách ưu đãi đầu tư, hỗ trợ tiếp cận tín dụng, công nghệ, đồng thời áp dụng quy trình quản lý thuế minh bạch, hiện đại. Đặc biệt, Nghị quyết số 198/2025/QH15 về cơ chế chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân vừa được ban hành sẽ tạo thuận lợi lớn cho hộ kinh doanh chuyển đổi và phát triển bền vững.

Liên quan đến vấn đề này, chuyên gia về thuế ông Nguyễn Văn Phụng cho rằng, nhiều người lo lắng rằng việc sử dụng mã QR hay chuyển khoản sẽ bị “soi” thuế. Tuy nhiên ông cho biết, một người bán nước nhân trần, mỗi ngày thu được khoảng 300 nghìn đồng, hoàn toàn nằm trong diện miễn thuế. Vì vậy, đừng ngại chuyển đổi số chỉ vì sợ bị đánh thuế. Ai doanh thu cao thì nộp thuế đầy đủ, ai kinh doanh nhỏ, doanh thu thấp thì pháp luật đã miễn.