Thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay năm 2026 được đề xuất giảm 50%

Ảnh: Minh họa.

Đảm bảo công bằng với các lĩnh vực vận tải khác

Trong ý kiến gửi Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng cho rằng nếu áp dụng mức thuế BVMT năm 2026 đối với nhiên liệu bay cao hơn năm 2025 như dự thảo, ngành hàng không sẽ phải gánh thêm chi phí đầu vào rất lớn trong khi vẫn còn đối diện nhiều khó khăn.

Theo Bộ Xây dựng, hàng không là một trong những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch Covid-19 và đến nay vẫn chưa phục hồi như kỳ vọng.

Thêm vào đó, chi phí nhiên liệu bay tăng cao do biến động kinh tế, chính trị toàn cầu. Đặc thù các hãng hàng không phụ thuộc nhiều vào giao dịch ngoại tệ khiến chi phí đầu vào chịu tác động trực tiếp từ biến động tỷ giá.

Xuất phát từ thực tế này, trên cơ sở đề xuất của Cục Hàng không Việt Nam và các hãng hàng không trong nước, Bộ Xây dựng kiến nghị duy trì mức thuế BVMT đối với nhiên liệu bay là 1.000 đồng/lít trong năm 2026; tăng lên 2.000 đồng/lít trong năm 2027 và từ năm 2028 áp dụng theo mức quy định tại Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14.

Đồng quan điểm, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam cũng kiến nghị tiếp tục áp dụng mức sàn 1.000 đồng/lít trong năm 2026, tương tự giai đoạn 2020–2025.

Trong báo cáo giải trình, Bộ Tài chính dẫn số liệu của Cục Hàng không Việt Nam cho thấy: 6 tháng đầu năm 2025, tổng thị trường hàng không đạt 41,4 triệu khách (tăng 10% so với cùng kỳ 2024), trong đó khách quốc tế đạt 23 triệu (tăng 13%) và khách nội địa đạt 18,4 triệu (tăng 7%). Vận tải hàng hóa đạt 695.700 tấn, tăng 14,6%; riêng hàng hóa quốc tế đạt 580.000 tấn (tăng 17,7%), hàng hóa nội địa đạt 115.700 tấn (tăng 1,3%).

Năm 2025, thị trường hàng không dự báo tăng trưởng khoảng 8%. Báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2025 cho thấy, lợi nhuận trước thuế 6 tháng đầu năm của Vietnam Airlines đạt 6.682 tỷ đồng (tăng 19,3%), còn Vietjet Air đạt 1.600 tỷ đồng (tăng 37%).

Từ số liệu này, Bộ Tài chính khẳng định ngành hàng không cơ bản đã phục hồi và có tăng trưởng tích cực. Do đó, dự thảo Nghị quyết đề xuất nâng thuế BVMT với nhiên liệu bay lên 2.000 đồng/lít, cao hơn 1.000 đồng/lít so với mức tại Nghị quyết số 60/2024/UBTVQH15 ngày 24/12/2024.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính cho rằng ngành hàng không vẫn còn khó khăn nhất định.

Để vừa hỗ trợ doanh nghiệp, vừa bảo đảm công bằng với các lĩnh vực vận tải khác như đường sắt, đường bộ, Bộ Tài chính đề xuất mức thuế BVMT nhiên liệu bay năm 2026 là 1.500 đồng/lít.

Mức này tương đương 50% so với Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 và phù hợp với chính sách giảm đang áp dụng cho xăng, dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn và mỡ nhờn.

Giảm thuế BVMT với xăng góp phần kiểm soát lạm phát

Không chỉ nhiên liệu bay, mức thuế BVMT đối với xăng cũng nhận được nhiều ý kiến góp ý.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ đề nghị áp dụng mức 3.000 đồng/lít đối với xăng, trừ ethanol. Lý do được đưa ra, xăng được sử dụng chủ yếu trong ngành vận tải, đặc biệt là động cơ ô tô, xe máy và các phương tiện giao thông khác.

Việc tăng dần thuế BVMT với mặt hàng này sẽ góp phần giảm phát thải khí nhà kính, khuyến khích sử dụng phương tiện thân thiện môi trường, đồng thời thể hiện nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện các cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu.

Làm rõ đề xuất này, Bộ Tài chính nhấn mạnh xăng là mặt hàng chiến lược, thiết yếu, có tác động mạnh tới sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân.

Nếu giá xăng tăng cao sẽ gây áp lực lớn tới chi phí sản xuất, tiêu dùng và ảnh hưởng đến ổn định kinh tế vĩ mô. Ngược lại, khi giá xăng giảm, cả người dân và doanh nghiệp được hưởng lợi trực tiếp, chi phí đầu vào giảm, giá thành sản phẩm hạ, từ đó thúc đẩy tăng trưởng và cải thiện nguồn thu nội địa.

Theo Bộ Tài chính, việc duy trì mức thuế BVMT đối với xăng trong năm 2026 như năm 2025 sẽ góp phần kiềm chế chỉ số giá tiêu dùng (CPI), hỗ trợ mục tiêu kiểm soát lạm phát trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức.

Bộ cũng lưu ý, giá xăng dầu thường biến động khó lường và phụ thuộc lớn vào thị trường thế giới. Dự án Luật Thuế BVMT (sửa đổi) sẽ trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp tháng 5/2026 và có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2027. Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2026 sẽ xây dựng dự án Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về mức BVMT đối với các hàng hóa chịu thuế BVMT.

Trong năm 2026, Bộ Tài chính sẽ xây dựng dự án Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế BVMT đối với các hàng hóa chịu thuế, đồng thời tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất và trình phương án điều chỉnh phù hợp với tình hình từng thời kỳ.