Loạt vụ việc mua bán trái phép hóa đơn bị “lộ sáng”

	Khởi tố 4 bị can về tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ
	Bị phạt 37,5 triệu đồng vì mua bán hàng hóa không có chứng từ hợp lệ
	Người bán phải lập hóa đơn gửi người mua không phân biệt giá trị từng lần bán hàng hóa, dịch vụ

Đối tượng Trần Như Trung (sinh năm 1980) và tang vật vụ án "Mua bán hóa đơn trái phép" do Công an tỉnh Bắc Giang bắt giữ tháng 4/2023.

Lập hàng chục công ty “ma” để mua bán hóa đơn

Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM vừa khởi tố vụ án hình sự, khởi tố 5 đối tượng trong đường dây mua bán hóa đơn với quy mô lớn, doanh số hóa đơn xuất khống lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Các đối tượng này bị khởi tố về hành vi “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Cụ thể, qua nắm bắt thông tin, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TPHCM đã khám xét 9 địa điểm trên địa bàn TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, tạm giữ 70 con dấu của doanh nghiệp và số lượng lớn hóa đơn, chứng từ ghi khống nội dung, trị giá. Các đối tượng khai nhận, từ năm 2018 đến nay đã sử dụng thông tin chứng minh nhân dân của người thân và mua ở các tiệm cầm đồ để thành lập 49 công ty “ma” tại TPHCM, 10 công ty “ma” tại Đồng Nai. Sau đó, nhóm này lên mạng tìm khách hàng, chào bán hóa đơn giá trị gia tăng, ghi khống nội dung với mức giá thỏa thuận 1,5%-2% giá trị hóa đơn chưa thuế. Điều tra ban đầu cho thấy, các công ty đã xuất khống hơn 20.000 hóa đơn cho gần 4.000 công ty khác nhau ở 35 tỉnh, thành. Công an TPHCM đang tiếp tục mở rộng điều tra, khởi tố đối tượng môi giới bán hóa đơn về tội “Mua bán trái phép hóa đơn”.

Trước đó, ngày 2/5, giám đốc một công ty có trụ sở ở quận 12, TPHCM đã bị Công an thành phố Long Xuyên (tỉnh An Giang) khởi tố, bắt tạm giam về cùng hành vi kể trên. Người này khai được thuê làm giám đốc với mức lương 12 triệu đồng/tháng và được yêu cầu ký khống 27 hóa đơn giá trị gia tăng, giúp cho một doanh nghiệp trốn thuế hơn 3,7 tỷ đồng.

Cũng liên quan đến hành vi này, ngày 28/4, Công an tỉnh Lai Châu thông tin triệt phá một đường dây mua bán trái phép hóa đơn, đã xuất hóa đơn khống cho hơn 20 công ty ở khắp các tỉnh thành, với giá trị hàng hóa hơn 700 tỷ đồng. Trong tháng 4/2023, Công an tỉnh Bắc Giang đã khởi tố và bắt giữ 2 đối tượng là Trần Như Trung (sinh năm 1980) và Hoàng Quốc Trung (sinh năm 1979; cùng trú tại thành phố Hải Phòng) về hành vi “Mua bán trái phép hóa đơn”. Đây là 2 trong tổng số 6 đối tượng liên quan đến đường dây “Mua bán trái phép hoá đơn” trên địa bàn tỉnh Bắc Giang với số tiền hàng nghìn tỷ đồng. Từ đây, thủ đoạn tinh vi của đường dây mua bán trái phép hóa đơn liên tỉnh đã lộ rõ.

Số giấy tờ, hóa đơn trong vụ án hình sự trong đường dây mua bán hóa đơn quy mô lớn do Công an TPHCM triệt phá. Ảnh: Nguồn Công an TPHCM cung cấp

Nỗ lực chống gian lận

Theo ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Thuế- Kế toán-Luật Việt Á, Phó Chủ tịch Hội Xuất nhập khẩu Đồng Nai, nhiều đơn vị, doanh nghiệp sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng điện tử làm phương thức thanh toán, quyết toán trên tất cả các lĩnh vực, nhất là quyết toán thuế và quyết toán các khoản chi. Do vậy, nhu cầu sử dụng hóa đơn điện tử càng lớn sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp khiến tội phạm luôn tìm cách lợi dụng để tổ chức hành vi mua bán hóa đơn điện tử trái phép. Bên cạnh đó, công tác quản lý hóa đơn điện tử phức tạp hơn môi trường quản lý hóa đơn giấy khi các cơ quan chức năng chưa đồng bộ trong quản lý khiến các đối tượng lợi dụng để mua bán hóa đơn trái phép.

Để có thể ngăn chặn tình trạng sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, ngày 24/4 vừa qua, Tổng cục Thuế công bố triển khai Trung tâm Cơ sở dữ liệu về hóa đơn điện tử. Theo đó, trung tâm sẽ tự động đối chiếu giữa tờ khai thuế theo nghĩa vụ phát sinh và số hóa đơn điện tử đã lập. Hàng tháng, hệ thống tự động của cơ quan Thuế sẽ đánh giá dữ liệu như hóa đơn điện tử để tìm sự tăng giảm đột biến. Trường hợp cần thiết, cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra khi phát hiện hành vi gian lận.

Mới đây, Cục Thuế TPHCM phát đi cảnh báo với người nộp thuế về các hành vi vi phạm trong sử dụng hóa đơn. Cục Thuế Đồng Nai cũng khuyến cáo người nộp thuế khi mua hàng hóa dịch vụ phải tự kiểm tra, đối chiếu nội dung hóa đơn đúng với thực tế mua hàng hóa, dịch vụ của người bán để bảo vệ quyền lợi hợp pháp và tránh rủi ro khi sử dụng hóa đơn sai quy định. Chi cục Thuế Thành phố Dĩ An (tỉnh Bình Dương) yêu cầu các doanh nghiệp, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân kinh doanh trên địa bàn rà soát, nếu có sử dụng hóa đơn của 52 doanh nghiệp có hành vi “in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn do ông Đặng Hoàng Mỹ thực hiện” mà cơ quan chức năng vừa phát hiện sẽ không được hạch toán chi đầu vào, không được kê khai, khấu trừ thuế giá trị gia tăng.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Cục trưởng Cục Thuế TPHCM cho biết, để phòng chống gian lận và ngăn chặn sử dụng hóa đơn điện tử không hợp pháp, cơ quan Thuế đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể. Trong số đó, có việc triển khai hệ thống phân tích cơ sở dữ liệu và quản lý hóa đơn điện tử với chức năng phân tích dữ liệu (đối chiếu dữ liệu hóa đơn điện tử với tờ khai thuế, so sánh đánh giá dữ liệu hóa đơn mua vào bán ra), phục vụ cho quản lý rủi ro về hóa đơn điện tử trong toàn ngành thuế, giúp cơ quan thuế đẩy mạnh áp dụng phân tích dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo để quản lý thuế, quản lý hóa đơn góp phần kiểm soát, phát hiện nhanh người nộp thuế gian lận về hóa đơn.

Từ đó, đơn vị đã phối hợp hiệu quả với các cơ quan chức năng liên quan để xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân sử dụng hóa đơn không hợp pháp nhằm hợp thức hóa cho hàng hóa mua trôi nổi trên thị trường, hợp thức giảm số thuế phải nộp,… để trốn thuế. Đồng thời, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thực hiện rà soát, phân tích để kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro trong việc sử dụng hóa đơn điện tử, giúp ngăn ngừa, xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hóa đơn chứng từ nói riêng cũng như tạo sự minh bạch, bình đẳng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.