Hải quan chủ động phòng ngừa sử dụng trái phép tiền chất để sản xuất ma túy

Lãnh đạo Cục Hải quan và C04 trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra tại xưởng sản xuất trái phép ma túy ở Khánh Hòa.

Sản xuất ma túy quy mô công nghiệp từ tiền chất, hóa chất

Ngày 22/3/2025, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04, Bộ Công an) phối hợp với Công an tỉnh Khánh Hòa, Viện Khoa học hình sự, Cục Kỹ thuật nghiệp vụ (Bộ Công an), Chi cục Hải quan khu vực XIII (trụ sở tại Khánh Hòa), Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan, Bộ Tài chính), Vụ 4 (Viện Kiểm sát nhân dân tốt cao) huy động gần 200 cán bộ, chiến sỹ đồng loạt tấn công, bắt giữ các đối tượng có hành vi sản xuất trái phép chất ma túy tại Khánh Hòa.

Ma túy do Hải quan bắt giữ tăng gần 95%

Hình ảnh xưởng sản xuất ma túy lớn nhất từ trước đến nay vừa bị triệt phá

Đến nay, cơ quan chức năng đã thu giữ 1,4 tấn ketamin với độ tinh khiết rất cao, gần 80 tấn hoá chất, bắt giữ 11 đối tượng, trong đó có 4 đối tượng người Trung Quốc, 3 đối tượng người Đài Loan (Trung Quốc), 4 đối tượng người Việt Nam. Theo lãnh đạo C04, đây được xem là vụ sản xuất trái phép có quy mô lớn nhất tại Việt Nam (tính đến thời điểm đó).

Đáng chú ý, để sản xuất ma túy tổng hợp với quy mô công nghiệp nêu trên, các đối tượng đã sử dụng một lượng lớn lớn tiền chất, hóa chất các loại.

Phát biểu tại Hội nghị trao đổi nghiệp vụ về công tác kiểm soát ma túy và tiền chất của lực lượng Hải quan năm 2025, do Cục Hải quan tổ chức tháng 6/2025 tại Quảng Bình (nay là tỉnh Quảng Trị), Phó Cục trưởng Cục Hải quan Lưu Mạnh Tưởng nhấn mạnh: tình hình tội phạm ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp và tiền chất, tiếp tục diễn biến hết sức phức tạp, nguy hiểm và khó lường trên cả phạm vi toàn cầu, khu vực và trong nước.

Báo cáo các tổ chức phòng chống ma túy quốc tế đều nhấn mạnh Đông Nam Á, đặc biệt là khu vực Tam giác vàng, đang trở thành trung tâm sản xuất ma túy tổng hợp của thế giới. Các đường dây xuyên quốc gia lợi dụng các quốc gia có chính sách mở cửa kinh tế, thương mại, trong đó có Việt Nam, để vận chuyển, trung chuyển, hợp pháp hóa ma túy và tiền chất.

“Trong nước, hàng loạt vụ án lớn (về ma túy) đã được triệt phá. Điển hình là vụ phát hiện 1,4 tấn ketamin và 80 tấn hóa chất tại Khánh Hòa (như đề cập ở trên-PV), liên quan đến nhiều đối tượng người nước ngoài và trong nước, cho thấy tội phạm ma túy đã chuyển hướng sang sản xuất quy mô công nghiệp ngay tại nội địa, sử dụng nhiều loại hóa chất hợp pháp, tiền chất, thuốc thú y, thuốc gây nghiện trong chuỗi sản xuất”, Phó Cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng khẳng định.

Ma túy tổng hợp được sản xuất từ tiền chất, hóa chất thường có quy mô rất lớn.

Kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất nhập khẩu tiền chất

Để chủ động đấu tranh với tội phạm ma túy, ngành Hải quan đã triển khai quyết liệt, chủ động nhiều biện pháp, trong đó có Kế hoạch tăng cường kiểm soát ma túy, tiền chất của ngành Hải quan năm 2025.

Theo đánh giá của cơ quan Hải quan, các doanh nghiệp hoạt động XNK tiền chất công nghiệp tập trung chủ yếu tại các tỉnh, thành phố: TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Tây Ninh, Đà Nẵng, Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Hà Tĩnh, Cần Thơ... Đây là những tỉnh, thành phố có nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất. Trong đó, tiền chất XNK chủ yếu để phục vụ trong lĩnh vực công nghiệp, lĩnh vực y tế, thú y và lĩnh vực nghiên cứu, phân tích, kiểm nghiệm.

Cụ thể, tiền chất công nghiệp nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu từ các quốc gia, vùng lãnh thổ như: Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Trung Quốc, Mỹ, Singapore, Đức, Ấn Độ, Hàn Quốc, Thái Lan, Hồng Kông, Malaysia,…; hoặc được nhập khẩu từ kho ngoại quan;

Chủng loại tiền chất chủ yếu bao gồm: Sulfuric acid, Methyl Ethyl Ketone, toluene, acetone, acetic acid, Piperonal*, Formic Acid, Potassium permanganate, Hydrochloric acid, Gamma-butyro lactone (GBL); Ethyl ether, Formamide, Benzaldehyde, Tartaric acid…

Mục đích sử dụng chủ yếu của tiền chất công nghiệp nhập khẩu chủ yếu là dùng trong sản xuất keo dán, công nghiệp pha sơn, công nghệ điện tử (chủ yếu các bản mạch), sản xuất nhựa, da giầy, nhuộm, dệt; là hóa chất trong sản xuất chất tẩy rửa, xử lý bề mặt kim loại, chống oxi hóa bề mặt in dẻo; phụ gia; xử lý nước.

Trong khi đó, tiền chất y tế, chất gây nghiện, chất hướng thần được nhập khẩu chủ yếu nhập từ các nước như: Pháp, Tây Ban Nha, Anh, Đức, Thụy Sỹ, Trung Quốc.

Chủng loại tiền chất y tế, chất gây nghiện, chất hướng thần chủ yếu bao gồm: Morphine, Fentanyl, Tramadol, Methadone, Midazolam, Codeine, Diazepam, Ephedrine, Phenobarbital (bao gồm cả dưới dạng muối của các chất trên).

Mục đích sử dụng chủ yếu của tiền chất y tế, chất gây nghiện, chất hướng thần nhập khẩu chủ yếu là dùng trong việc gia công, sản xuất thuốc dược…

Với sự chủ động tuyên truyền của cơ quan Hải quan và lực lượng chức năng, nhìn chung, ý thức tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp liên quan đến việc xuất nhập khẩu tiền chất cơ bản tốt, chưa phát sinh các vụ vi phạm nghiêm trọng, phức tạp do các đối tượng sử dụng tiền chất vào sản xuất trái phép chất ma túy.

Có một số vi phạm do cơ quan Hải quan phát hiện liên quan đến vi phạm hành chính.

Từ đầu năm đến giữa tháng 9/2025, cơ quan Hải quan đã ra 66 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các doanh nghiệp. Lý do chủ yếu như là: không khai báo hoặc khai không đúng về tên hàng, số lượng, chủng loại tiền chất; khai không đủ thông tin mã CAS; không thực hiện khai báo đầy đủ về mô tả hàng hoá XNK chưa tiền chất như thành phần, hàm lượng, công dụng; không xuất trình được giấy phép XNK tiền chất khi làm thủ tục hải quan…