Góp ý dự thảo Luật Xử lý vi phạm hành chính

Công chức Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai kiểm tra hàng nông sản nhập khẩu Ảnh:H.M

Chẳng hạn như: Lợi dụng phương thức vận chuyển hàng hóa bằng container và thông qua các hình thức như chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng chuyển phát nhanh; lợi dụng đêm tối, giờ cao điểm đưa hàng qua biên giới; gian lận điều chỉnh định mức tiêu hao nguyên, phụ liệu để thanh khoản; bán nguyên liệu, phụ liệu và sản phẩm ra ngoài thị trường nội địa để trốn thuế sau đó hợp thức hóa bằng xuất khống, làm thủ tục tiêu hủy hàng hóa, nguyên liệu...

Mặt hàng trọng điểm là: Gỗ, động vật hoang dã, thuốc lá, ma tuý tổng hợp, hàng cấm, hàng có thuế suất cao, hàng phải kiểm tra chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm.Để đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng cho các DN, tạo điều kiện cho thương mại phát triển trong tình hình hiện nay thì việc phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi VPHC xảy ra trong lĩnh vực hải quan là rất quan trọng.

Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) được Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 2-7-2002 và đã được sửa đổi bổ sung năm 2008 nhằm đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng và chống VPHC trong tình hình mới, khắc phục những điểm hạn chế, bất cập nảy sinh trong quá trình thực hiện Pháp lệnh cũ.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đa dạng, phức tạp của đời sống kinh tế - xã hội thì một số quy định của Pháp lệnh không còn phù hợp, cần thiết phải được điều chỉnh, nâng cấp để phù hợp với sự phát triển của xã hội, đảm bảo được sự răn đe và phòng ngừa của pháp luật.

Thực hiện Nghị quyết số 31/2009/QH12 ngày 17-6-2009, Nghị quyết số 48/2010/QH12 ngày 19-6-2010 của Quốc hội khoá XII về chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2010, 2011 và bổ sung Chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh của Quốc hội khoá XII, dự án Luật XLVPHC đã soạn thảo với sự chủ trì của Bộ Tư pháp để thay thế cho Pháp lệnh XLVPHC. Dự án Luật đã được gửi lấy ý kiến các bộ, ngành (trong đó có Tổng cục Hải quan). Hiện nay, dự án Luật đang trình xin ý kiến Chính phủ.

Xuất phát từ thực tế VPHC xảy ra trong lĩnh vực hải quan, từ những vướng mắc phát sinh khi thực hiện việc XLVPHC trong ngành Hải quan, để Luật được hoàn thiện, thuận lợi cho quá trình áp dụng thực hiện, chúng tôi nhận thấy một số quy định của Dự thảo Luật XLVPHC cần phải được chỉnh lý, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp hơn, cụ thể như sau:

1. Về thẩm quyền xử phạt của Hải quan (Điều 44 dự thảo):

- Thẩm quyền xử phạt của chức danh “Đội trưởng” thuộc Chi cục:

+ Theo mô hình tổ chức trong ngành Hải quan hiện nay, việc làm thủ tục hải quan không chỉ được thực hiện ở “Đội nghiệp vụ” mà tùy theo đặc thù của từng đơn vị mà thành lập các đội như “Đội Thủ tục”, “Đội Xuất”, “Đội Nhập”... để thực hiện các nghiệp vụ hải quan; đặc biệt, có đơn vị không có “Đội Nghiệp vụ”. Do vậy, nếu quy định như dự thảo Luật hiện nay là “Đội trưởng Đội Nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội Nghiệp vụ thuộc Chi cục Kiểm tra sau thông quan có quyền phạt…” sẽ dẫn đến việc hạn chế thực hiện thẩm quyền xử phạt của cấp Đội trưởng.

Bên cạnh đó, chức danh “Tổ trưởng thuộc Đội Kiểm soát Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố” tương đương với chức danh “Đội trưởng thuộc Chi cục” nhưng chưa được quy định thẩm quyền xử phạt. Vì vậy, để tạo thuận lợi cho công tác XLVPHC của cơ quan Hải quan, đề nghị sửa đổi, bổ sung quy định này trong dự thảo thành: “Đội trưởng thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng thuộc Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Tổ trưởng thuộc Đội Kiểm soát Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có quyền phạt…”.

+ Dự thảo Luật hiện nay quy định “Đội trưởng Đội Nghiệp vụ thuộc Chi cục Hải quan, Đội trưởng Đội Nghiệp vụ thuộc Chi cục Kiểm tra sau thông quan có quyền phạt tiền đến 5.000.000 đồng”. Quy định như vậy là thấp so với tình hình phát triển kinh tế-xã hội và chưa tương đồng với thẩm quyền phạt tiền của chức danh “Đội trưởng” ở lĩnh vực khác như: Quản lý thị trường đã được quy định trong dự thảo Luật.

- Thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:

Trong lĩnh vực hải quan có nhiều trường hợp vi phạm có quy định áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả nhưng nếu phải chuyển vụ việc để cấp Cục ra quyết định xử phạt thì không đảm bảo tính kịp thời, gây phiền hà, khó khăn cho cả cơ quan Hải quan và người vi phạm như đối với các trường hợp: Tang vật vi phạm là hàng không đảm bảo chất lượng NK, sản phẩm có ảnh hưởng đến môi trường, vật nuôi, cây trồng, sức khỏe con người hay tang vật, phương tiện vi phạm đã được đưa đến cửa khẩu để làm thủ tục tái xuất (quá thời hạn) nhưng theo quy định hiện nay và quy định tại dự thảo Luật thì sẽ phải chờ cấp Cục ra quyết định xử phạt, gây ách tắc tại cửa khẩu...

Do vậy, để tạo thuận lợi cho quá trình ra quyết định xử phạt, giảm bớt thời gian chờ đợi của người vi phạm, đồng thời để tương đồng với chức danh “Chi cục trưởng” của một số lĩnh vực có cùng tính chất như Kiểm lâm, Quản lý thị trường đã được quy định thẩm quyền áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong dự thảo Luật, đề nghị bổ sung thẩm quyền áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả cho Chi cục trưởng Chi cục Hải quan như Cục trưởng Cục Hải quan.

(Còn tiếp)

Vụ Pháp chế-TCHQ