Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp xuất khẩu vào EU trong giai đoạn mới

Số lượng các mặt hàng Việt Nam được hưởng thuế 0% sẽ nhiều hơn khi bước sang năm thứ 6 thực thi EVFTA.

EVFTA: “Bệ phóng” cho hàng hóa Việt vào EU

Sau 5 năm thực thi, những ưu đãi từ Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) đã trở thành “bệ phóng” cho xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang thị trường EU tăng trưởng mạnh mẽ, tạo đòn bẩy cho nhiều nhóm hàng chủ lực của chúng ta khai thác thị trường này.

Bước sang năm thực thi thứ 6, với lộ trình cắt giảm thuế quan sâu rộng hơn, cùng việc các nước EU còn lại đang đẩy nhanh tiến độ phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) dự báo sẽ tạo thêm nhiều dư địa tăng trưởng cho hàng hóa Việt Nam.

Tại tọa đàm với chủ đề “Cách tiếp cận mới của EU về phát triển bền vững: Chiến lược cho doanh nghiệp Việt” vừa được tổ chức, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) đã chia sẻ về những đặc điểm nổi bật trong năm thứ 6 thực thi EVFTA.

Theo ông Khanh, cơ hội đầu tiên của doanh nghiệp ở Hiệp định này là cơ hội về thuế. Với EVFTA, dự kiến theo theo cam kết của hai bên sau 7 năm EU sẽ xóa bỏ gần như toàn bộ thuế quan cho hàng hóa Việt Nam.

Như vậy, bước sang năm thứ 6 thực thi Hiệp định, số lượng các mặt hàng Việt Nam được hưởng thuế 0% sẽ nhiều hơn, và chỉ còn khoảng gần hai năm nữa EU sẽ xóa bỏ toàn bộ thuế cho hàng xuất khẩu Việt Nam.

Điều này sẽ giúp doanh nghiệp có lợi thế về giá, về sức cạnh tranh so với nhiều mặt hàng có nhiều đối thủ khác.

Bên cạnh đó, đối với doanh nghiệp Việt Nam, những doanh nghiệp đã và đang xuất khẩu sang EU đã có khoảng 5 năm làm quen với những tập quán, với quy định, chính sách thị trường tại EU.

Điều này giúp doanh nghiệp có được lợi thế của người đi trước khi đã làm quen thị trường, có đối tác, có khách hàng, có mối liên kết.

Cơ hội thứ ba, hiện nay nhu cầu của EU cũng đang muốn đa dạng hóa thị trường, không chỉ thị trường xuất khẩu mà họ cũng muốn thị trường nhập khẩu đa dạng để có nhiều đối tác hơn.

Theo ông Khanh, nếu trước kia EU tập trung vào một số đối tác chính thì hiện nay do những biến động từ kinh tế thế giới, các nước EU có nhu cầu đa dạng hóa thị trường nhập khẩu.

“Thời gian gần đây chúng ta thấy ngày càng nhiều các tập đoàn EU đến trao đổi hoặc tìm kiếm đối tác với Việt Nam. Chẳng hạn như gần đây Tập đoàn H&M đã vào Việt Nam, họ dự kiến tìm kiếm các địa điểm để xây dựng nhà máy lớn với tổng trị giá đầu tư khoảng 1 tỷ USD để sản xuất các loại vải công nghệ cao và biến Việt Nam trở thành một trung tâm xuất khẩu cho cả khu vực”, ông Khanh thông tin.

Trong bối cảnh chiến lược từ EU đa dạng hóa hơn, nhu cầu từ nhà đầu tư EU càng ngày càng tăng và hiện hữu hơn thì doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ có cơ hội tiếp cận được nhiều khách hàng EU, tiếp cận nhiều đối tác hơn.

Cũng theo đại diện Bộ Công thương, từ phía doanh nghiệp Việt Nam, các doanh nghiệp cũng bị những sức ép phải đa dạng hóa thị trường.

Nếu trước đây các doanh nghiệp tập trung vào một thị trường nhất định thì hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần phải đa dạng hóa thị trường do những sức ép từ biến động chính sách thương mại của kinh tế thế giới.

Doanh nghiệp xuất khẩu vào EU chịu nhiều sức ép

Bên cạnh các cơ hội, quá trình thực thi hiệp định trong giai đoạn mới cũng đem lại nhiều thách thức cho doanh nghiệp.

Đại diện Bộ Công thương cho biết, các nước EU cũng đang chịu sức ép nhất định vì khi thực thi nhiều FTA thì họ phải mở cửa nhiều hơn. Điều này cũng tạo sức ép đối với các ngành, lĩnh vực kinh tế trong nước, từ đó sẽ có nhiều chính sách bảo hộ, không chỉ là biện pháp về thuế, biện pháp phi thuế mà còn có thể dưới hình thức là các biện pháp để phát triển bền vững. Đây là những điểm các doanh nghiệp cần phải chú ý.

Đại diện Bộ Công thương cũng lưu ý những thách thức liên quan đến những chính sách về lao động, về môi trường, các biện pháp tự vệ…, đơn cử như những biện pháp liên quan đến áp đặt về hạn ngạch thép…

Thực tế cho thấy các biện pháp rất đa dạng do sức ép từ phía các ngành công nghiệp của EU và đó cũng là một thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam cần phải chú ý.

Một thách thức khác đến từ phía các doanh nghiệp Việt Nam. Tăng trưởng thương mại của hàng hóa Việt Nam sang EU là có, nhưng thị phần hàng hóa của Việt Nam còn thấp so với nhu cầu của thị trường EU.

Ông Trần Ngọc Quân, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU nhấn mạnh, EU là một thị trường trọng điểm và trong thời gian vừa qua các doanh nghiệp Việt đã khai thác rất tốt thị trường này.

Theo ông Quân, hiện tại EU đang có một số điều chỉnh nhất định trong chính sách thương mại bền vững, nhưng về cơ bản chính sách bền vững vẫn là một trọng tâm ưu tiên của EU và sẽ vẫn là đòi hỏi đối với doanh nghiệp và chúng ta cần phải tận dụng rất tốt các quy định của EU về phát triển bền vững.

“EVFTA đang bước vào giai đoạn có rất nhiều lợi thế cho Việt Nam. Tuy nhiên, nếu chúng ta không đáp ứng được quy định của thị trường, ví dụ như quy định về môi trường, lao động, phát triển bền vững thì hàng hóa dù có được lợi thế về thuế cũng không thể tiếp cận được thị trường EU. Đây là một hiệp định rất tốt, nếu không đáp ứng các quy định về phát triển bền vững để vào thị trường EU thì sẽ rất lãng phí”, ông Quân lưu ý.