Bàn giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong hợp chuẩn, hợp quy hàng hóa

Giảm gánh nặng cho DN

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, thời gian gần đây, Chính phủ đã nhận được nhiều kiến nghị của các hiệp hội, các DN về công tác tiêu chuẩn hóa, quy chuẩn kỹ thuật. Do đó, Thường trực Chính phủ tổ chức cuộc họp này nhằm lắng nghe, cùng trao đổi, bàn giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa, qua đó nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng.

Thủ tướng nhấn mạnh, thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, các nghị quyết gần đây của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ, tinh thần là chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động, sáng tạo của các cấp, giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ cho người dân và DN, tăng tính cạnh tranh của hàng hóa của Việt Nam.

Thời gian qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp cùng các bộ, cơ quan, các hội, hiệp hội và DN để rà soát, xây dựng, trình Quốc hội thông qua 2 luật quan trọng là Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, tạo hành lang pháp lý mới, khắc phục những chồng chéo, bất cập lâu nay trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy.

Ảnh minh họa

Với tinh thần đổi mới tư duy quản lý, các luật sửa đổi đã chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” có trọng tâm, trọng điểm, theo cách tiếp cận mới là quản lý rủi ro, chỉ duy trì các biện pháp bắt buộc đối với sản phẩm, hàng hóa có rủi ro trung bình và cao, miễn công bố hợp quy đối với các sản phẩm đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý chất lượng theo các luật chuyên ngành.

Cùng với đó, đẩy mạnh chuyển đổi số, đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính, công bố công khai trên môi trường số. Đây là bước cải cách lớn, thể hiện chủ trương cắt giảm tối đa thủ tục hành chính không cần thiết, giảm chi phí tuân thủ, giảm thủ tục chồng chéo, tăng tính tự chủ và trách nhiệm của DN, phù hợp thông lệ quốc tế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh “DN tiên phong, công tư đồng hành, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc”; trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan, mỗi người để tổ chức thực hiện cho thật tốt, phát huy tinh thần dân chủ, trách nhiệm, tất cả vì hạnh phúc, ấm no của nhân dân, vì sự phát triển chung của đất nước.

Khẩn trương rà soát

Để tiếp tục kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Y tế, các bộ, cơ quan liên quan rà soát kỹ các quy định pháp luật hiện hành để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của pháp luật liên quan đến hợp chuẩn, hợp quy.

Giao Bộ Khoa học và Công nghệ là đầu mối tập hợp tình hình hiện nay, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong hoạt động hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa; đặc biệt chú ý lắng nghe, tiếp thu các ý kiến của người dân, DN.

Thủ tướng chỉ đạo các cơ quan tiếp thu các ý kiến xác đáng, phù hợp, sát thực tế tại cuộc họp, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, xây dựng, trình ban hành nghị quyết của Chính phủ, các bộ ngành trình sửa đổi, bổ sung các nghị định của Chính phủ, ban hành các thông tư theo thẩm quyền.

Các bộ ngành liên quan khẩn trương rà soát các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia hiện hành (khoảng 824 quy chuẩn), phân loại theo mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa để điều chỉnh, sửa đổi hoặc bãi bỏ cho phù hợp tình hình thực tế.

Thủ tướng nêu rõ, các tiêu chuẩn, quy chuẩn phải đi trước để các DN căn cứ vào đó công bố; phải có công cụ hợp quy, hợp chuẩn, nhưng tăng cường hậu kiểm, giảm tiền kiểm, giảm chi phí đầu vào, chi phí tuân thủ cho người dân, DN; cái gì cần kiểm soát thì phải kiểm soát như thuốc men, thực phẩm liên quan tới tính mạng, sức khỏe người dân, tinh thần là không buông lỏng nhưng cũng không quá khắt khe, phải bảo đảm an toàn, sức khỏe, tính mạng cho người dân, đồng thời có biện pháp giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền, đẩy mạnh huy động nguồn lực xã hội, tăng cường xã hội hóa.

Thủ tướng cũng yêu cầu, từ nay đến thời điểm Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật năm 2025 và Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2025 có hiệu lực (ngày 1/1/2026), các bộ, ngành phải xây dựng và ban hành các thông tư hướng dẫn có liên quan để khi luật có hiệu lực có hệ thống quy chuẩn đồng bộ, thống nhất, khả thi.

Trong đó, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, đề xuất sửa đổi các luật chuyên ngành như Luật Thú y, Luật Chăn nuôi, Luật Trồng trọt, Luật Thủy sản... để loại bỏ các thủ tục trùng lặp. Thống nhất đơn giản hóa thủ tục công bố hợp quy với thuốc thú y và thức ăn chăn nuôi, nghiên cứu bỏ quy định về công bố hợp quy với thức ăn chăn nuôi cho phù hợp. Khẩn trương hoàn thiện quy định về quản lý, truy xuất nguồn gốc thông qua chuyển đổi số. Sửa đổi các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, ban hành trong quý IV/2025, để quy định áp dụng chứng nhận các hệ thống quản lý tiên tiến của thế giới như ISO 22000, GMP, HACCP… đối với các đối tượng sản phẩm, hàng hóa phù hợp không cần lấy mẫu phân tích các chỉ tiêu, nhằm vừa bảo đảm chất lượng sản phẩm, vừa giảm gánh nặng hành chính cho DN.

Giao các Bộ: Xây dựng, Công Thương, Y tế, Tài chính phối hợp chặt chẽ, bảo đảm việc sửa đổi quy chuẩn và quy định quản lý chất lượng thống nhất, minh bạch, công bằng và không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết, không tạo ra giấy phép “con” ảnh hưởng tới người dân, DN.

Việc cấp bách là đẩy nhanh xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hợp chuẩn, hợp quy và nền tảng số dùng chung phục vụ quản lý tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng quốc gia, kết nối liên thông, phục vụ công tác quản lý nhà nước, các chủ thể được kiểm tra một cách công khai, minh bạch trên môi trường mạng. Yêu cầu đẩy mạnh cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường giám sát, kiểm tra, Thủ tướng nêu rõ.

Đặc biệt, cần xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt là các vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, thuốc chữa bệnh; xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức thiếu tinh thần trách nhiệm, vô cảm với các khó khăn, vướng mắc của DN, người dân và để xảy ra việc lưu thông hàng hóa, nhất là thực phẩm, thuốc men không đủ tiêu chuẩn.

Thủ tướng mong cộng đồng DN, các hội, hiệp hội tiếp tục tích cực tham gia, đóng góp ý kiến về thể chế, chính sách, kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc để các cơ quan quản lý sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan, để các chính sách mới thực sự đi vào cuộc sống, mang lại lợi ích thiết thực cho DN và người dân.